Welkom in de Trumpwereld

27-01-2025

We kunnen moeilijk stellen dat wat er zich nu allemaal afspeelt in de Verenigde Staten een verrassing is. De Grote Leider konidgde het aan, tussen twee leugens in, liet een blauwdruk  maken (Project 25) en heeft trouwe vazallen benoemd. Niemand lijkt nog weerstand te bieden. Hij is op het schild geheven en zal van daaruit wel blijven roepen, aanmoedigen, afblaffen.

Wat is er aan de hand?  We denken altijd dat onze verworvenheden zomaar zullen blijven. De mensheid heeft honderden jaren inspanningen geleverd, gevochten, geofferd, nederlagen geleden maar sinds de jaren 50 van vorige eeuw toch wel mooie resultaten laten zien: democratie werkt. Het hoogtepunt: de val van de Berlijnse muur in 1989. Toen zowat iedereen dacht dat ons model van democratie moeiteloos de wereld zou veroveren. 

Wat is democratie?  In essentie een check op ongebreidelde macht. Een check, niet door het volk, maar door instituties, zogenaamde vertegenwoordigers van het volk, een kritische pers, en af en toe verkiezingen. De essentie: samen op een beschaafde manier leren omgaan met macht.  Want in de loop van de menselijke geschiedenis is macht (naast geld en seks) een van de grote verleiders. Is het toeval dat machtigen zich ook geld toe-eigenen en de mannelijke kant vooral ook seksueel genot?

Wie beter wil begrijpen wat er aan de hand is, moet goed weten wat macht is, want de democratische tegenkrachten in de VS hebben gefaald, blijven falen en dat is geen goed nieuws. Ik bedoel niet zozeer die ene partij (De Democraten) die de gevangene was geworden van een oude man die maar geen afscheid kon nemen van de macht, maar vooral die andere partij, die nu ook bitter weinig weerstand biedt in de senaat als er incompetente en ronduit gevaarlijke individuen nog eens extra macht als minister krijgen. De rechtbanken houden nog stand, maar zelfs de media brokkelen af, voorbeeld na voorbeeld. En de gewone burger?  Die neemt wraak op het systeem, omdat de melk te duur is geworden, er een vage dreiging uitgaat van wie 'anders' is. 

Macht dus, niets anders. Mauk Mulder, volgens mij de grootste expert inzake macht uit de sociale wetenschappen, heeft nochtans verwittigd. Ook onrechtmatig verworven macht wordt gerespecteerd. Je ziet nu zowat iedereen door het stof kruipen voor bullebak Donald Trump en zijn vriendjes. Als overleg botst met macht, zo stelde Mulder, dan wint macht. Het systeem dat ons tegen die waarheid moet beschermen is wereldwijd aan het falen en de mechanismen om dat bij te sturen, namelijk vrije verkiezingen, zijn al lang gekaapt door de meermachtigen. Een ander systeem om machtigen opzij te schuiven is een militaire coup. En we kennen nog wel een systeem: een gewelddadige revolutie, burgeroorlogen en zo. De mensheid wist wel waarom ze zo hard werkte om democratie leefbaar te maken. We lijken nu getuige te zijn van de primitieve logica: macht wint. Geen leuk schouwspel, maar we hebben overduidelijk onvoldoende ons best gedaan, behalve natuurlijk voor de transgenders.